- Miejsca
- Aktywności
Na czym polegają oznaczenia szlaków górskich i nizinnych w Polsce?
13 December 2022
Polacy uwielbiają turystykę i uprawiają ją w wielu postaciach. Najbardziej popularna jest oczywiście klasyczna turystyka piesza, ale duże grono fanów mają także turystyka rowerowa czy narciarska. W tym artykule skupię się przede wszystkim na turystyce pieszej, a konkretnie na oznakowaniu szlaków turystycznych. Postaram się odpowiedzieć na pytanie, co oznaczają kolory szlaków górskich i nizinnych. Wyjaśnię też wiele innych kwestii, bo kolor to nie jedyna informacja, która chcą nam przekazać znakarze.
Aktualnie przez Polskę przebiega prawie 76 000 km szlaków wyznaczonych przez PTTK, czyli Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oznakowanie szlaków turystycznych to dzieło właśnie tej organizacji. Znaki używane przez PTTK są takie same w górach i na nizinach. Nie ma więc znaczenia, czy planujesz wędrować po Tatrach, czy po Borach Tucholskich. Wiedza zawarta w tym artykule jest uniwersalna i dotyczy wszystkich szlaków turystycznych w Polsce wyznaczonych przez PTTK.
Kolory szlaków turystycznych np. w Tatrach, Karkonoszach, Bieszczadach czy Beskidach
Oznaczenia szlaków górskich i nizinnych w Polsce to przede wszystkim kolory czerwony, niebieski, zielony, żółty i czarny. Znak podstawowy, który z pewnością widziałeś już wielokrotnie na drzewach czy skałach to kolorowy pasek znajdujący się pomiędzy dwoma białymi. Ma kształt prostokąta i informuje, że w danym miejscu znajduje się szlak w kolorze znaku.
Aby ułatwić turystom nawigację w terenie, producenci map także stosują kolory jako oznakowanie szlaków górskich i nizinnych. Są one zgodne ze znakowaniem PTTK. Oznacza to, że przykładowo czerwony szlak prowadzący do Morskiego Oka z Palenicy Białczańskiej będzie miał czerwony kolor także na zdecydowanej większości dostępnych w Polsce map.
Co oznaczają kolory szlaków górskich i nizinnych w Polsce?
Kolory szlaków w górach np. w Tatrach, Karkonoszach, Bieszczadach czy Beskidach mają takie samo znaczenie jak kolory na szlakach nizinnych. O czym te kolory nas informują?
- Czerwonym kolorem oznakowane są szlaki turystyczne główne. Przebiegają one z reguły przez najbardziej popularne miejsca danego regionu. Jeśli więc jesteś w jakimś paśmie po raz pierwszy i nie wiesz, co warto zwiedzić, to z dużą dozą prawdopodobieństwa wybranie szlaku czerwonego pozwoli Ci zobaczyć najciekawsze miejsca regionu. Trzeba jednak brać pod uwagę, że szlaki czerwone i znajdujące się przy nich schroniska są z reguły najmocniej oblegane przez turystów.
- Niebieskim kolorem powinny być oznakowane szlaki turystyczne długodystansowe. W praktyce często jest jednak inaczej. Na mapach znajduje się sporo niebieskich szlaków krótkich i kilka długodystansowych w innym kolorze. Myślę, że obecnie można przyjąć zasadę, że po czerwonym, niebieski to po prostu drugi pod względem ważności szlak w regionie.
- Zielony kolor to najczęstsze oznaczenie szlaków turystycznych prowadzących do konkretnego, charakterystycznego miejsca np. na punkt widokowy. Wybierając się na wycieczkę, warto pamiętać o tych szlakach, bo niekiedy mogą zaprowadzić Cię w bardzo ciekawe i nietuzinkowe miejsca.
- Żółty kolor szlaków górskich oznacza trasy łącznikowe i dojściowe. Z reguły mają niewielką długość i doprowadzają do innych szlaków.
- Czarny kolor to oznakowanie szlaków górskich i nizinnych łączących ze sobą różne trasy. Szlak czarny to także często najkrótsza trasa dojściowa do jakiegoś miejsca.
Powyższe oznakowanie szlaków górskich i nizinnych to oczywiście w dużej mierze teoria. Rzeczywistość często weryfikuje te założenia. I tak przykładowo na Złoty Widok, z którego rozpościera się bardzo ładny widok na Szklarską Porębę, wcale nie prowadzi szlak zielony, a Główny Szlak Beskidzki czy Główny Szlak Sudecki wcale nie są oznakowane na niebiesko.
Przeczytaj również: Co warto rozważyć przed wyruszeniem na szlak?
Kolory szlaków górskich a trudność
Warto wiedzieć, że kolory szlaków w Tatrach i innych górach nie oznaczają ich trudności. Szlak niebieski może być znacznie trudniejszy od czerwonego czy czarnego. Jeśli jednak chodzi o kwestie bezpieczeństwa, to w mojej ocenie ważniejsza od wiedzy na temat znaczeń kolorów jest znajomość zaleceń PTTK na temat sposobów znakowania szlaków.
Oznaczenia w terenie nie powinny być umieszczane rzadziej niż co 200 m. Dlaczego ta informacja jest istotna? Bo uchroni Cię przed zbyt dalekim odejściem od szlaku w razie pomylenia drogi. Jeśli idziesz jakąś ścieżką, czy nawet wygodną drogą i przez dłuższy czas nie widzisz żadnych oznaczeń szlaku, to cytując klasyka „wiedz, że coś się dzieje”. Oznacza to bowiem, że najprawdopodobniej zboczyłeś z drogi. W tej sytuacji warto wyjąć mapę i spróbować odnaleźć miejsce, gdzie źle skręciłeś lub nie skręciłeś, choć powinieneś.
Przeczytaj również: Jak przebywanie w górach wpływa na jakość oddychania?
Z takimi sytuacjami mierzyłem się najczęściej podczas wędrówek leśnymi trasami, gdzie oprócz szlaków znajduje się także sieć dróg np. dojazdowych albo przeznaczonych do zwożenia drewna. Idąc taką wygodą i szeroką drogą, dość łatwo można przeoczyć skręt i w ten sposób zgubić szlak.
Oznakowanie szlaków turystycznych i górskich pieszych
O kolorze szlaku górskiego lub nizinnego informuje znak podstawowy, który z pewnością widziałeś już wielokrotnie na drzewach czy skałach. Jest to kolorowy pasek znajdujący się pomiędzy dwoma białymi. Ma kształt prostokąta i informuje, że w danym miejscu znajduje się szlak w kolorze znaku.
Kropka w kolorze szlaku turystycznego namalowana na białym tle oznacza początek lub koniec szlaku. Znajdziemy ją w wielu miejscach, w tym bardzo często na starcie i mecie szlaków głównych np. w Ustroniu, gdzie startuje GSB.
O tym, że szlak za chwilę będzie skręcał, informuje znak z łamaniem pod kątem 90 albo 135 stopni. Znak wygląda bardzo podobnie jak wspomniane wyżej podstawowe oznakowanie szlaku turystycznego, ale nie jest poziomy, tylko poziomo-pionowy lub pionowo-skośny z łamaniem na stronę, w którą trasa będzie skręcać.
Strzałka w kolorze szlaku turystycznego na białym tle malowana jest w miejscu, gdzie szlak zmienia kierunek.
Przeczytaj również: Szlaki górskie w Polsce warte odwiedzenia zimą
Wykrzyknik w kolorze białym namalowany nad znakiem podstawowym ostrzega o miejscach, które mogą sprawić trudności orientacyjne. Często malowany jest np. tam, gdzie z wygodnej drogi musimy odbić w wąską ścieżkę. Widząc wykrzyknik, warto więc skupić się na trasie i wypatrywać kolejnego oznaczenia szlaku górskiego.
Drogowskazy i znaki specjalne
W górach znajdziemy sporo tabliczek, które informują o tym, gdzie się aktualnie znajdujemy i na jakiej wysokości. Tego typu oznaczenia szlaków turystycznych umieszczane są najczęściej na szczytach. Oprócz tego na trasach znajduje się bardzo dużo drogowskazów, które pokazują kierunek marszu i informują, gdzie oraz w jakim czasie możesz dojść.
Znaki specjalne są to oznaczenia, które kierują do charakterystycznych miejsc np. ujęć wody lub na punkt widokowy. Mają kolor szlaku górskiego lub nizinnego, na którym się znajdują i są malowane na białym tle. Dojście do ujęcia wody to dwa nałożone na siebie półkola – mniejsze w kolorze i większe białe. O dojściu na punkt widokowy albo szczyt informuje znak w postaci kolorowego trójkąta namalowanego na białym tle. Jeśli na Twojej drodze znajduje się obiekt krajoznawczy, to informować o tym będzie biały kwadrat z kolorowym pasem i występem na środku. Z kolei o dojściu do obiektu noclegowego świadczy biały kwadrat z widocznym w środku kolorowym rysunkiem domku.
Wędrujesz po górach zimą? Jeśli tak, to powinieneś wiedzieć, jak wyglądają tablice ostrzegające o wejściu w teren zagrożony lawinami. Wchodzić na szlaki, gdzie występują takie oznaczenia, powinny tylko osoby posiadające wiedzę na temat poruszania się w terenie zagrożonym lawinami oraz wyposażone w lawinowe ABC i umiejętność jego użycia.
Oznakowanie szlaków turystycznych spacerowych i dydaktycznych
W Polsce powstaje coraz więcej szlaków spacerowych. W ich przypadku znak podstawowy informujący o kolorze szlaku to kwadrat podzielony na dwa trójkąty. Jeden ma kolor biały, a drugi kolor szlaku turystycznego spacerowego. Na ścieżkach spacerowych spotkasz także znaki informujące o zmianie kierunku marszu. Wyglądają tak jak znaki podstawowe z dodatkowo doklejonym białym trójkątem skierowanym w stronę, w którą skręca szlak. O początku i końcu szlaku informuje znak podstawowy z dodanym na środku dwukolorowym kołem. Na szlakach spacerowych montowane są ponadto drogowskazy, które mają bardzo podobny wygląd do tych znajdujących się na zwykłych szlakach pieszych, ale widnieje na nich znak podstawowy określający szlak spacerowy.
Przeczytaj również: Jakie są korzyści z pieszych wędrówek?
W podobny sposób oznakowane są szlaki turystyczne dydaktyczne. Znak podstawowy to biały kwadrat, a kolor szlaku oznaczony jest paskiem biegnącym po przekątnej z lewego górnego rogu do dolnego prawego. Znak informujący o zmianie przebiegu szlaku to ponownie znak podstawowy z doklejonym białym trójkątem, a początek i koniec szlaku oznakowany jest znakiem podstawowym z dodanym w środku kołem.
Oznakowanie szlaków górskich i nizinnych — podsumowanie
Najwięcej szlaków górskich znajdziemy w takich województwach jak małopolskie, podkarpackie, dolnośląskie i świętokrzyskie. To oczywiście nie oznacza, że w innych województwach szlaków nie ma. Przeciwnie. Jest ich bardzo dużo. Są to natomiast najczęściej szlaki turystyczne prowadzące terenem pagórkowatym albo nizinnym.
Opisane wyżej oznakowanie szlaków turystycznych to nie wszystkie znaki, które spotkasz w polskich górach, bo dotyczą one głównie szlaków pieszych. Inne znaki będą znajdować się na szlakach narciarskich, rowerowych, konnych czy wodnych. To już jednak temat na oddzielny artykuł.
Paweł Gibek uwielbia góry i wszystko, co z nimi związane. Dlatego stara się w nich spędzać każdą wolną chwilę. Bardzo lubi odkrywać nowe regiony. Latem i jesienią dużo biega, bo dzięki temu może zwiedzić więcej. Zimą chętnie zakłada na nogi narty skiturowe. Po pracy prowadzi stronę Górsko (gorsko.eu) z poradami, testami sprzętu, relacjami i propozycjami górskich wyjazdów.
Powiązane artykuły
- Produkty
- Aktywności
Wybierając odpowiednie buty na pieszą wędrówkę do lasu, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych szczegółów. Jakich? Przeczytaj nasz artykuł....Czytaj więcej- Aktywności
Marka Merrell zachęca do jak najczęstszego spędzania czasu na świeżym powietrzu, dlatego postanowiliśmy przybliżyć powody, dla których warto wędrować....Czytaj więcej- Aktywności
Hiking zimą może należeć do grupy najwspanialszych doświadczeń w Twoim życiu. Jednak by tak było, należy wcześniej właściwie przygotować się do zimowe...Czytaj więcej- Miejsca
- Produkty
- Aktywności
Moim zdaniem zima, to najlepszy okres na górskie wędrówki. Najbardziej lubię chodzić po świeżym śniegu, gdy szlaki są jeszcze nieprzetarte, a drzewa z...Czytaj więcej
Popularne artykuły
